Theo Đông y, nguyên nhân gây táo bón thường là do cơ địa (âm hư bẩm sinh, huyết nhiệt) hoặc thiếu máu làm giảm lượng tân dịch; táo bón ở phụ nữ sau sinh, người già do thể chất yếu; do kiết lỵ mãn tính, đường tiêu hóa kém gây táo bón; do phải ngồi lâu như nhân viên văn phòng… Dưới đây là một số cách khắc phục, bạn đọc có thể tham khảo để áp dụng.
Tang thầm (quả dâu chín) là bài thuốc chữa táo bón thiếu máu, phụ nữ sau sinh mất máu
Táo bón do hạ thân nhiệt hoặc hạ thân nhiệt sau đợt ốm cấp tính làm giảm các đợt tân dịch: Người bệnh có biểu hiện táo bón lâu ngày, miệng khô, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít, khô gầy, hay khát, buồn bực, mạch tế sác. Phép chữa là lương huyết, bổ dương. Sử dụng một trong các bài viết sau:
Bài 1: lá dâu 100g, vừng đen 100g, sa sâm 200g, mạch môn 100g, mật ong vừa đủ. Tất cả tán bột uống ngày 10 – 20g.
Bài 2: 16g, huyền sâm 16g, mạch môn 16g, sa nhân 16g, vừng đen 20g, mật ong vừa đủ. Tất cả tán thành bột uống ngày 10 – 20g.
Bài 3: Hạt vừng đen 100g, vừng trắng 50g, hậu phác 40g, hạnh nhân 50g, đại hoàng 40g, chỉ xác 40g. Tất cả tán bột, trộn mật ong uống ngày 10 – 20g viên.
Bài 4: Ngũ vị hoàn: đào nhân 100g, phụ tử 100g, lý học 100g, hạnh nhân 100g, bá diệp 100g. Thuốc bột, ngày 10g.
Táo bón ở người thiếu máu, phụ nữ sau sinh mất máu: Người bệnh có các triệu chứng thiếu máu như da xanh, niêm mạc mắt, môi nhợt, ngủ ít, hoa mắt, chóng mặt, chất lưỡi nhợt, mạch hư, tế bào vô lực, táo bón kéo dài. Cách chữa là nhuận huyết nhuận táo. Sử dụng một trong các biện pháp khắc phục sau:
Bài 1: hà thủ ô đỏ 100g, long nhãn 100g, kỷ tử 100g, tang thầm 100g, vừng đen 200g. Tất cả tán thành bột, ngày uống 10 – 20g.
Bài 2: Tứ vật gia gia giảm: thục địa 12g, đương quy 8g, xuyên khung 8g, bạch truật 12g, đương quy 8g, đại táo 8g, vừng đen 8g. Sắc uống ngày 1 tháng.
– Táo bón do khí hư: Thường gặp ở người già, phụ nữ sau sinh do giảm trương lực cơ. Bệnh nhân có biểu hiện táo bón, hay chướng bụng, chậm tiêu, ợ hơi, cơ nhão. Phép trị là ích khí nhuận tràng. Sử dụng một trong các biện pháp khắc phục sau:
Bài 1: Bạch truật 12g, huyền sâm 16g, hoài sơn 12g, sa nhân 12g, vừng đen 12g, vừng đen 12g. Sắc uống ngày 1 tháng.
Bài 2: Bổ trung ích khí, hạ khí): hoàng kỳ 12g, bạch truật 12g, đẳng sâm 12g, đương quy 8g, trần bì 6g, sa nhân 12g, thăng ma 12g, nhục thung dung 8g, nhân trần 8g, vừng đen 8g, cam thảo 12g. . Sắc uống ngày 1 tháng.
– Người già dương tính kém: triệu chứng táo bón, sợ lạnh, tay chân lạnh, kém ăn, tiểu nhiều, mỏi lưng mỏi gối, mạch thấp, dùng ôn nhuận tràng. Sử dụng một trong các biện pháp khắc phục sau:
Bài 1: 10g sâm bố chính, 10g hoài sơn, 10g hoàng kỳ, 2g quế chi, 12g ý dĩ, 12g chút chít, 10g hoàng kỳ. Sắc uống ngày 1 tháng.
Bài 2: Bài cổ phương thung dung hoàn: nhục thung dung 16g, vừng đen 16g, hương phụ 6g. Tất cả tán thành bột hoàn với 10 – 20g mật ong.
Để chống táo bón hoặc giảm dần tình trạng táo bón nên ăn nhiều rau như mồng tơi, rau lang, rau muống, rau dền, rau đay; các loại quả như cam, quýt, bưởi (nên ăn cả quả để có chất xơ), đu đủ chín, chuối chín, dưa leo, mướp đắng. Uống đủ nước (khoảng 2 lít / ngày); không nên uống rượu, bia; không ăn các chất cay, nóng như ớt, hành, tiêu. Mỗi ngày không nên ngồi lâu, nên vận động nhẹ tùy theo sức của mỗi người. Đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày
