Quả thằn lằn Tên thuốc là đương quy, thục vương là quả thu hái từ cây vối thằn lằn, tên khoa học là Ficus pumila L tằm (Moraceae), mọc hoang khắp vùng đồng bằng và miền núi nước ta. . Quả được dùng để ăn và làm thuốc, tươi hoặc khô, ngâm rượu. Khi chín quả có chứa nhiều đường, đặc biệt là đường đơn gồm glucoza, fructoza, aribinose. Hạt chứa nhiều chất xơ polysaccharid. Quả na chứa nhiều chất đạm nên cũng được xếp vào loại thực phẩm bổ dưỡng.
Đông y cho rằng quả thằn lằn có vị ngọt, tính mát, có tác dụng bổ thận, sinh tinh, hoạt huyết, lợi thấp, thông sữa. Dùng quả làm thuốc bổ, chữa di tinh, di tinh, liệt dương, đau lưng, đái dầm, kiết lỵ lâu ngày, kinh nguyệt không đều, viêm tinh hoàn, phong thấp, bong gân, ung thư, trĩ lòi dom, sa dạ con, căng sữa và tiểu đục. Mỗi ngày sắc 10-20g quả khô sắc nước uống, có tác dụng kích thích, tăng cường sinh lực cho nam giới, uống thường xuyên còn giúp hạn chế các cơn đau tim, ngăn ngừa ung thư.
Quả thằn lằn
Ghi chú: Thận trọng khi dùng cho phụ nữ có thai.
Để tham khảo và áp dụng, dưới đây là một số mẹo chữa bệnh bằng quả thằn lằn.
Điều trị bất lực: Dùng rượu cây vối gồm cành và lá phơi khô 100g, đậu đen 50g, thêm 250ml sắc rượu uống 10 ngày. Khi uống có thể cho thêm đường làm thuốc bổ. Đối với người bị liệt dương, mỗi ngày uống 10-30ml rượu.
Dùng làm thuốc bổ để chữa đau xương, nhức mỏi cơ thể: Làm thành cao lá sung: Lấy lá sung thái nhỏ nấu với nước bỏ bã cô đặc, uống mỗi ngày 5-10g, chữa đau nhức xương ở người già, còn có tác dụng điều hòa tiêu hóa.
Chữa tắc tia sữa, sưng vú, phụ nữ ít sữa: Quả thằn lằn 40g, bồ công anh 15g. Sắc uống. Kết hợp dùng lá bồ công anh giã nát đắp vào chỗ sưng đau; quả thằn lằn, quả chín thái nhỏ, nấu với nước, lọc bỏ bã, cô thành cao. Uống 5-10g một ngày.
Ngâm nước uống chữa di tinh, liệt dương: lấy cành, lá, quả thằn lằn non phơi khô khoảng 100g, đậu đen 50g. Giã nát 2 thứ rồi ngâm với 250ml rượu trắng, ngâm 10 ngày, mỗi lần uống 10ml, ngày uống 3 lần.
Chế biến thành nước giải khát: Quả chín rửa sạch, xay nhuyễn, cho qua túi vải vắt lấy nước cốt. Để một lúc, phần nước này sẽ đông lại thành một khối do chất nhầy trong quả, cắt thành sợi như thạch, thêm nước đường ăn hoặc uống rất ngon.
Ngoài ra, quả thằn lằn còn có thể dùng làm thuốc chữa bệnh (kinh ít, bế kinh, đau bụng kinh), thuốc hỗ trợ sinh sản, chữa sỏi tiết niệu, tiêu thũng …
BS. Hoàng Xuân Đại
